Ik ben erg visueel ingesteld en altijd erg gefascineerd door de kijk op het leven en de houding van een ander in dat leven. Ik verplaats me in zijn of haar wereld en zoek samen naar vormen die daarop aansluiten. Zo had ik laatst een uitvaartdienst waar een hoop stilte en handelingen de overhand hadden. We mediteerden, gingen in onze gedachtenwereld terug naar mooie herinneringen, brandden veelkaarsen en gaven met alle genodigden de uitvaartkist met kleurige stiften en foto’s vorm. Er werd een prachtig gedicht voorgedragen waarbij een tolk de vertaling deed. Het buitengewone was dat een groot deel van de genodigden doof of slechthorend was. Een situatie waar ik nog nooit eerder mee te maken had gehad en mij in een wereld bracht die ik nog niet kende. Een wereld die mijn zintuigen vergrootte. Ik was geraakt door de kracht van de stilte en de handelingen en besefte mij ineens dat ik tijdens mijn werk meer rekening moest gaan houden met slechthorenden en doven.
Via deze blog wil ik daarom tips en inspiraties voor een uitvaartdienst met doven of slechthorenden met jou delen. Waar kan ik als begeleider extra opletten en wat is belangrijk?
Niet alleen belangrijk voor mensen met een auditieve beperking, de tips zijn ook van extra waarde bij een ‘gewone’ begrafenis of crematie eigenlijk!
Allereerst begin je met het onderzoeken van de akoestiek op de locatie van het afscheid. Is er bijvoorbeeld een ringleiding aanwezig en wat is een goede zitplek voor mensen met een auditieve beperking? Slechte akoestiek is namelijk ontzettend vervelend voor veel doven of slechthorenden. Bij nieuwe afscheidslocaties wordt er tegenwoordig steeds vaker rekening gehouden door architecten met de akoestische ervaring. Echter een afscheid in een strandpaviljoen is mooi maar akoestisch vaak niet goed en juist dan is het belangrijk extra alert te zijn.
"Ik was geraakt door de kracht van de stilte en de handelingen en besefte mij ineens dat ik tijdens mijn werk meer rekening moest gaan houden met slechthorenden en doven."
Een tolk is tijdens een uitvaartdienst voor een dove essentieel, die wordt mijn rechterhand. De meeste klanten hebben hun eigen favoriete tolk, maar ik kan hier altijd advies geven en puttenuit mijn netwerk. Er zijn overigens ook muziektolken die ervoor kunnen zorgen dat muziek duidelijker wordt ervaren. Zonder muziektolk krijg je vaak wel iéts mee van het muziek stuk, maar niet de fijnste beleving. Meebeleven door het zien van de reacties van mensen om je heen of door het voelen van de bastonen in de zaal.
Mét een muziektolk komen de emoties in liedjes beter over en zorgt het voor een completere ervaring. Wat ook als heel prettig wordt ervaren, is de songteksten op een groot scherm laten afspelen wanneer er muziek wordt gedraaid.
Als laatst, het is altijd goed om mensen met een auditieve beperking (en de tolk) alvast de gesproken teksten of muziekkeuzes vooraf toe te sturen. Op deze manier kan een genodigde zich goed voorbereiden en wordt de uitvaart dienst als compleet ervaren.
