Skip to main content

Mijn kennismaking met de visie van Rudolf Steiner; ik begeleidde een familie tijdens een uitvaart in Rotterdam. Ze deelden hun visie en wensen met mij en ik begreep ze helemaal, zonder dat ik eerder van Rudolf Steiner had gehoord. Alles wat ze vertelden voelde vertrouwd en logisch. Hun levensstijl en de gedachtegang tot hun dierbare ontroerde mij.

Rudolf Steiner, een spirituele filosofie

Vanaf dat moment ben ik mij gaan verdiepen in de boeken van Rudolf Steiner en zijn antroposofische gedachtegangen rondom de thema’s de dood, het afscheid en de uitvaart. De antroposofische levensstijl en hun kijk op de dood helpt mij de telkens weer een nieuwe, onbekende situatie te begrijpen en te verklaren. Graag deel ik hier meer informatie over een antroposofische opbaring, begrafenis of crematie.

“Charlotte wist precies hoe ze het wilde. Haar laatste kleding zocht ze met zorg en aandacht uit. Ze koos voor een lange jurk van zijde, tot aan haar enkels, waarin zij zich bij leven altijd prettig had gevoeld. Haar wens was om na haar overlijden weer terug naar huis te gaan. Het proces na het sterven mocht niet verstoord worden, ze wilde dan ook niet dat men haar lichaam koud hield door het op een koeling te plaatsen. Ze vroeg haar geliefden of die bij haar wilden waken. Ze legde teksten klaar die zij dan konden lezen. Het gaf haar rust, zei ze, te weten dat alles geregeld was.”

Charlotte haar wensen komen voort uit de antroposofische gedachtegang, de spirituele filosofie en de wetenschap van Rudolf Steiner. Rudolf zegt dat een dierbare niet meteen helemaal weg is op het moment dat het hart ophoudt met kloppen. De lichamelijke dood is dan wel een feit, de mens, de ziel, de levenskrachten hebben echter nog gemiddeld 3 dagen nodig om het lichaam en het leven te verlaten. Dat dient in alle rust te gebeuren.

Waken , rust en de zielenreis

Het is belangrijk om de stervende aandacht en steun te geven, te helpen om alles zo comfortabel mogelijk te maken. Deze moed in te spreken en te waken tijdens de laatste levensfase en na het overlijden. Waken is wakker zijn, waakzaam, zorgzaam en alert zijn. Het is een wakkerheid op een ander niveau dan in het dagelijkse leven gebruikelijk is. Het is een sterkere vorm, intuïtief, op het niveau van de ziel. Waken verwijst ook naar bewaken. Maar wat bewaken we eigenlijk? Ik denk vooral de rust, het scheppen van een veilige en ongehinderde sfeer voor de overledene, ook voor zijn of haar dierbare..

Antroposofische uitvaart

De opbaring

Het koelen van een overledene met een koelplaat zou dat proces kunnen verstoren. Daarom wordt gekozen voor een graszoden opbaring of een opbaring met de Bio Sac 200. Verse graszoden worden door de begrafenisondernemer of een familielid onder het bed of onder de opbaarplank gelegd en dagelijks besproeid met een mengsel van water, kwarts en badmelk met rozemarijn. Gras heeft de eigenschap warmte uit een ruimte te onttrekken; een natuurlijke manier om te koelen.

Wanneer een thuisopbaring circa 5 dagen duurt, adviseer ik een andere natuurlijke opbaringsmethode: de Bio Sac 200. Deze opbaringsmethode bestaat uit een filter dat twee hoofdbestanddelen bevat; actieve koolstof en geïmpregneerde klei. De filters worden op de droge, blote en gedesinfecteerde onderbuik geplaatst, precies dáár waar in ons lichaam de grootste organen zitten. Direct na het plaatsen van de filters, het liefst binnen 6 uur na overlijden, worden gassen en geuren opgenomen, waardoor het lichaam op natuurlijke wijze wordt geconserveerd. Bij deze methode wordt het lichaam dus niet gekoeld en met rust gelaten.

Er wordt ook voor rust gezorgd door gordijnen te sluiten en op die manier licht te vermijden. Kaarsen zorgen voor het zachte licht, spiegels worden afgeschermd. Het is mooi om de ruimte rondom de overledene aan te kleden met beelden, gedichten, bloemen en herinneringen en deze aan de ziel mee te geven. Volgens de antroposofische leer bestaan we uit een fysiek lichaam, je eigen gedachten, je ziel en de IK. De ziel is beweeglijk en onsterfelijk. Na de dood ontstaat een fysieke en een geestelijke wereld. Wanneer we overlijden, verlaat de ziel het lichaam, de ziel maakt zich dan klaar voor een volgend leven.

Het mooiste deel van de antroposofische gedachtegang vind ik het waken. De dagen voor de uitvaart geven je de gelegenheid om afscheid te nemen, om te waken. Waken heeft te maken met respect en eer tonen voor het leven dat geleefd is, maar ook met het hebben van eerbied voor het omhulsel waar een dierbare in heeft mogen leven. Het is belangrijk ook daar liefde en zorg aan te besteden en ook daarvan afscheid te nemen.

Na de eerste drie dagen na het overlijden

Na drie dagen na het overlijden is de ziel overgegaan naar de geestenwereld, wachtend op een nieuw leven. Hoe de uitvaartdienst, de crematie of de begrafenis vormgegeven wordt, staat volledig open en hierin is alles mogelijk. Als het maar passend is en de overledene weerspiegelt.

Mijn advies is om in deze periode de rust en de liefde te blijven bewaken. Een buitengewoon afscheid dat voor een glimlach en een traan zorgt en je zal doen ja-knikken van herkenning.

De voordelen van een antroposofische uitvaart volgens nabestaanden:

  • Er ontstaat bij deze opbaringsvorm een rust doordat er geen geluid is van een zoemende koelplaat.
  • Het wordt als prettig ervaren dat de temperatuur in de kamer en van de overledene niet ijzig koud hoeft te zijn.
  • De kamer waar de overledene is opgebaard voelt en ruikt aangenaam. Er heerst een serene sfeer, waardoor nabestaanden niet geneigd zijn snel weg te willen gaan.
  • De stemming tijdens de opbaring is aangenaam doordat nabestaanden meegaan in een bepaalde sfeer van rust.
  • Het wordt als prettig ervaren om iets natuurlijks te kunnen doen voor een dierbare direct na overlijden. Wanneer een familie kiest voor de graszoden opbaring, zorgen zij ook vaak zelf voor het steken van het gras. Dit wordt in de week van de uitvaart aangevuld met plantjes en bloemen.